PRZYRODA

IV etap edukacyjny

Przyroda jest przedmiotem uzupełniającym, obowiązkowym dla tych uczniów, którzy nie wybiorą żadnego z przedmiotów przyrodniczych czyli biologii, chemii, fizyki i geografii w zakresie rozszerzonym. Wybór choćby jednego z nich skutkuje obowiązkiem realizowania innego przedmiotu uzupełniającego – Historii i społeczeństwa. Głównym celem realizacji przedmiotów uzupełniających jest zachowanie kształcenia ogólnego w szkole ponadgimnazjalnej, choć mocno zredukowanego programowo i godzinowo. Chodzi o to, by uczniowie nie stracili całkowicie kontaktu z ważnymi obszarami wiedzy (historia i elementy wiedzy o społeczeństwie, nauki przyrodnicze) wybierając rozszerzenia w innych dziedzinach nauki. Przedmioty uzupełniające nie są objęte systemem egzaminów zewnętrznych. Ocena z przedmiotu uzupełniającego ma ten sam status, co ocena z przedmiotów obowiązkowych, a więc ocenianie postępów ucznia powinno być zgodne z przepisami prawa oświatowego i WSO szkoły.

Podstawa programowa Przyrody nie jest typowa, choć jej struktura mieści się w schemacie obowiązującym dla innych przedmiotów. Składa się z wymagań ogólnych czyli celów kształcenia oraz wymagań szczegółowych czyli treści nauczania. Celem kształcenia w ramach przyrody jest rozumienie metody naukowej, polegającej na stawianiu hipotez i ich weryfikowaniu za pomocą obserwacji i eksperymentów. Pewnym uzupełnieniem tego celu jest zdanie z wstępu: celem zajęć przyroda jest poszerzenie wiedzy uczniów z zakresu nauk przyrodniczych. Warto zwrócić uwagę na to, że chodzi w tym przedmiocie o poszerzenie a nie o pogłębienie wiedzy, które ma zazwyczaj miejsce w realizacji zakresu rozszerzonego.

Adresatem przedmiotu są uczniowie, którzy nie wybrali żadnego przedmiotu przyrodniczego do realizacji w zakresie rozszerzonym, a więc uczniowie niezainteresowani przedmiotami przyrodniczymi i nie wiążący swojej przyszłości edukacyjnej i zawodowej z tymi dziedzinami wiedzy. Formy pracy w czasie zajęć z przedmiotu uzupełniającego mogą być dowolne, niemniej jednak preferowane będą z pewnością forma grupowa i w parach.

Źródła wiedzy to przede wszystkim literatura popularnonaukowa, w tym czasopisma popularnonaukowe takie jak Wiedza i Życie, Świat Nauki, Kosmos czy nawet Focus. Doskonałymi źródłami będą też dodatki do gazet codziennych poświęcone nauce, tym bardziej, że niektóre z nich na życzenie odbiorcy wysyłają newslettery ze streszczeniami nowości publikowanych w prestiżowych czasopismach naukowych takich jak American Scientific, Science czy Nature. Cennymi również materiałami dydaktycznymi będą odpowiednie fragmenty filmów przyrodniczych, pokazujące problemy ochrony środowiska lub przyrody lub też filmy o historii odkryć naukowych i ich odkrywcach.